Bilinen ilk Türk alfabesi, Orta Asya’nın Doğu Bozkırlarında yaşayan göçebe bir Türk halkı olan Uygur Türkleri tarafından oluşturulmuştur. Uygurlar bu alfabeyi, Kırgızlar (bir Moğol kabilesi) tarafından devrildikleri MS 840 yılında hükümdarlıklarının sonuna kadar kullanmışlardır.
Uygurlar, Orta Asya’nın Doğu Bozkırlarında yaşayan göçebe bir Türk halkıydı.
Uygurlar, Orta Asya’nın Doğu Bozkırlarında yaşayan göçebe bir Türk halkıydı. Büyük Türk Kağanlığı‘nın (552-744) bir parçası olan Rouran ve Toquz Oğuz boylarının soyundan geliyorlardı. Uygurlar, kendilerine karşı müttefik olan Kırgız ve Kimek konfederasyonları tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra kendi devletlerini kurdular.
Uygurlar MS 885 civarında Süryani alfabesine dayalı bir alfabe oluşturdular ve bu alfabeyi MS 1404’e kadar kullandılar, bu tarihte Arap alfabesine geçtiler.
Bu alfabe MS 8. yüzyılda oluşturulmuştur.
Uygurlar, MS 8. yüzyılda Yunan alfabesinin bir versiyonuna dayandığı düşünülen bir alfabe oluşturdular. “Uygur” adı kendi kendilerine verdikleri isimden gelmektedir: Weiwuer (way-weh-er olarak telaffuz edilir). Bu terim “birleşmiş kabileler” ya da “birlikte yaşayan insanlar” anlamına gelmektedir.
Birtakım dillerden ilham aldıklarına inanılmaktadır.
Bununla birlikte, Süryani, İbrani ve Fars alfabelerinden de bazı unsurları ödünç aldıklarına inanılmaktadır. Uygurlar, MS 8. yüzyılda bu alfabeyi yaratan göçebe bir Türk halkıydı.
Uygurlar bu alfabeyi hükümdarlıklarının sonuna kadar kullanmışlardır.
Uygurlar bu alfabeyi hükümdarlıklarının sona erdiği MS 840 yılında Kırgızlar (bir Moğol boyu) tarafından devrilene kadar kullandılar. Kırgızlar daha sonra Uygur halkına kendi alfabelerini dayattılar.
Çıkarım
Uygurlar, Orta Asya’nın Doğu Bozkırlarında yaşayan göçebe bir Türk halkıydı. Kırgızlar tarafından devrildikleri MS 840 yılında hükümdarlıklarının sonuna kadar bu alfabeyi kullandılar. Bu alfabe daha sonra Moğollar da dahil olmak üzere diğer Türk halkları ve daha sonra Çin’in Qing Hanedanlığını kuran ve MS 1912’ye kadar yöneten Mançular gibi bazı Tunguz kabileleri tarafından benimsenmiştir.
Bu yazının orijinal adı Orhun-Yenisey yazısıdır çünkü ilk olarak Baykal Gölü (bugünkü Rusya’da) yakınlarındaki bir kayanın üzerinde biri Çince karakterler, diğeri Orhun-Yenisey yazısı olmak üzere iki yazıtın bulunduğu bir yazıtta keşfedilmiştir.
Sonuç
Uygurlar, Orta Asya’nın Doğu Bozkırlarında yaşayan göçebe bir Türk halkıydı. Yunan harflerine dayanan ama aynı zamanda Süryani, İbrani ve Fars alfabelerinden de öğeler ödünç alan kendi alfabelerini yarattılar. Bu alfabe Uygurlar tarafından MS 840 yılında Kırgızlar (bir Moğol kabilesi) tarafından yıkılana kadar kullanılmıştır.
0 Yorumlar